Kahve Ağacı Türleri ve Arasındaki Farklar

Kahve Ağacı Türleri ve Arasındaki Farklar

Kahve Ağacı Türleri ve Ticari Değerleri
Kahve ağacının 90'ın üzerinde cinsi bulunmaktadır. En bilinenleri; Coffee Arabica, Coffee Canephora, Coffee Excelsa, Coffee Liberica'dır. Ekonomik değeri olan türler; Arabica ve Robusta'dır. Coffee Robusta, Canephora'nın bir alt türüdür. Liberica, Arabica'ya göre daha uzun ömürlü, daha verimli ve daha dayanıklı bir tür olmasına rağmen kahve meyvelerinin olgunlaşması 14 ay kadar sürdüğü için kahve piyasasındaki yetiştirilme dilimi oldukça düşüktür. Aynı zamanda meyveleri daha sert, nem oranı daha düşük ve şeker oranı daha azdır. Aynı özellikler Excelsa içinde geçerlidir. Kahve çekirdekleri genellikle Robusta'ya benzemekte ve kaliteleri aşırı değişiklik göstermektedir.

Arabica
Dona karşı dayanıklı olmayan çok hassas bir türdür. 800-2200 metre arası yüksekliklerde yetişmektedir. Yetiştiği bölgede ısının 0 Santigrat dereceye düşmemesi gerekmektedir. İdeal yetiştirilme sıcaklığı 20 Santigrat derecedir. Arabica türü haşere ve mantara aşırı duyarlılık göstermektedir. 1869 yılında Sri Lanka'da görülen haşere ve mantar hastalığı kahve ağaçları yerine çay yetiştiriciliğinin başlamasına ön ayak olmuştur.

Robusta
Arabica'ya göre daha dayanıklı olan bu türün kendine has bir karakteri vardır. Arabica'ya göre daha verimli olan bu türün meyvelerinin olgunlaşması için daha uzun bir süre gerekmektedir. Soğuğa karşı ise Arabica'ya göre daha hassas olan bu türün yetişmesi için en az 5 Santigrat derece sıcaklık gerekmektedir. 800 metre yüksekliğe kadar tarımı yapılan bu bitki için daha düz araziler tercih edilmektedir. Kalitesinin düşük bulunmasından dolayı ilk zamanlarda sadece Arabica türünün ekilemediği alanlarda yetiştiriciliği yapılan bu bitkinin zaman içerisinde kendine özgü karakteristik özelliklerinin farkına varılmasıyla daha fazla yetiştirilmeye başlandı. Bitkiden alınan verim ve kalite arttırılmak amacıyla başka türler ile aşılama yöntemi uygulandı.

Arabica kahve çekirdekleri genellikle oval ve ince formluyken, Robusta çekirdekleri genellikle daha yuvarlaktır. Arabica kahve çekirdekleri, Robusta'ya göre iki kat fazla şeker ve yağ içerirken gene Robusta'ya göre iki kat daha az kafein içermektedir. Arabica kahvede çok çeşitli, tat, aroma ve asitler elde edilirken, Robusta'da genellikle topraksı ve odunsu tatlar kendini göstermektedir. Robusta kahve çekirdekleri genellikle yoğun kreması sebebiyle tercih edilmektedir. Uzun süre ucuz ve kalitesi düşük olarak tanımlanan Robusta'nın günümüzde çok kaliteli çeşitleri de bulunmaktadır.

Arabica ve Robusta Alt Türleri, Varyeteler
Arabica ve Robusta'nın bir çok alt türü bulunmaktadır. Arabica'da yaklaşık 80 tane olan alt türlerden bazıları; Bourbon, Maragogype, Typica, Cattura, Catuai, Catimor, Mundo Nuova. Bazıları melez türler bazıları ise ekildikleri bölgelere göre karakteristik özellik kazanan türlerdir. Günümüzde bilinçli bir şekilde melezleştirme yapılarak bilinen bazı karakteristik özelliklerin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Bourbon
Bourbon türü Fransızca telaffuzu Reunion olan, Madagaskar'ın doğusunda kalan bir adada yetişmektedir. Adanın ismi eskiden Bourbon'du. Çekirdek büyüklüğü kısmen küçüktür, olgunlaşmış meyveleri kırmızı, sarı veya turuncudur. Karmaşık asidi ve dengeli gövdesinden dolayı değerli bulunmaktadır.

Maragogype
Brezilya'da ortaya çıkmış ve Typica türünün bir çeşididir. Başka bir teoriye göre ise Arabica ve Liberica çekirdeklerinin eşleşmesinden ortaya çıkan bir türdür. Bu bitkinin yaprakları çok büyüktür ve bilinen en büyük kahve çekirdeklerini sağlamaktadır. Hasadı ise genellikle düşük bir türdür. Yetiştirildiği ülkeler Meksika ve Nicaragua'dır. Tadı hafif ve asiditesi düşük olan bir türdür.